เปิดยุทธศาสตร์ “เมืองจุลินทรีย์ ” ( Bio city) เพื่อสิ่งแวดล้อมและเศรษฐกิจชุมชน โดย ดร.กฤษณ์ พงษ์เทพิน

ยุทธศาสตร์เมืองจุลินทรีย์เพื่อการพัฒนาชุมชนและสิ่งแวดล้อม อย่างยั่งยืน ( Sustainability & SDGs ) 

ยุทธศาสตร์ "เมืองจุลินทรีย์" คือแนวทางการพัฒนาชุมชนที่นำเอาศักยภาพของจุลินทรีย์มาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดในด้านสังคม สิ่งแวดล้อม และเศรษฐกิจ  หรือ 3 วงจรแห่งการขับเคลื่อนการพัฒนาที่เป็นระบบกลไกที่ทรงพลัง 

        โดย ดร.กฤษณ์ มีแนวคิดหลักคือการสร้างสมดุลและฟื้นฟูระบบนิเวศ บูณาการ 3 องค์ประกอบหลัก และ มุ่งสร้างรากฐาน จากครัวเรือน สู่การพัฒนาในระดับชุมชน ขยายสู่เครือข่ายทางสังคม ต่อไป 

        แนวทางการพัฒนายุทธศาสตร์เมืองจุลินทรีย์ หลัก โดยสรุป ดังนี้ 

1. ยุทธศาสตร์ด้านสิ่งแวดล้อม: การฟื้นฟูและสร้างสมดุลธรรมชาติ

• การบำบัดน้ำเสียชุมชน: ส่งเสริมการใช้จุลินทรีย์ท้องถิ่น (เช่น จุลินทรีย์ที่มีประสิทธิภาพ) ในการบำบัดน้ำเสียจากครัวเรือนและแหล่งน้ำสาธารณะ เพื่อลดมลพิษทางน้ำและฟื้นฟูระบบนิเวศ

• การจัดการขยะอินทรีย์: สนับสนุนการทำปุ๋ยหมักจากขยะอินทรีย์ด้วยจุลินทรีย์ เพื่อลดปริมาณขยะฝังกลบและสร้างปุ๋ยที่มีคุณภาพสำหรับใช้ในชุมชน

• การฟื้นฟูความอุดมสมบูรณ์ของดิน: ส่งเสริมการใช้จุลินทรีย์เพื่อปรับปรุงบำรุงดิน ลดการใช้สารเคมีในภาคการเกษตร และเพิ่มผลผลิตทางการเกษตรแบบอินทรีย์

- การใช้นวัตกรรม เทคโนโลยีที่เหมาะสม ลดคาร์ไดออกไซด์  ลดภาวะโลกร้อน และ PM2.5   เป็นต้น

2. ยุทธศาสตร์ด้านเศรษฐกิจ: การสร้างมูลค่าเพิ่มและอาชีพใหม่

• การผลิตสินค้าเกษตรอินทรีย์: พัฒนาและยกระดับการผลิตสินค้าเกษตรอินทรีย์ที่ใช้จุลินทรีย์เป็นปัจจัยหลัก ทำให้สินค้ามีคุณภาพ ปลอดภัย และสามารถสร้างมูลค่าเพิ่มในตลาด

• การแปรรูปและถนอมอาหาร: ส่งเสริมการใช้จุลินทรีย์ในกระบวนการหมักเพื่อสร้างผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ เช่น น้ำหมักชีวภาพ เครื่องปรุงรส หรืออาหารหมักดองที่เป็นเอกลักษณ์ของชุมชน

• ธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับจุลินทรีย์: พัฒนาธุรกิจขนาดเล็กที่ผลิตและจำหน่ายผลิตภัณฑ์จากจุลินทรีย์ เช่น หัวเชื้อจุลินทรีย์ ปุ๋ยอินทรีย์ หรือผลิตภัณฑ์บำรุงดินและพืช

3. ยุทธศาสตร์ด้านสังคม: การสร้างการเรียนรู้และการมีส่วนร่วมชุมชน ผ่านการจัดตั้งองค์กรชุมชน และการจัดการ ( Organization, Management, Social business, Social enterprise, Social Innovation) 

• ศูนย์การเรียนรู้จุลินทรีย์ชุมชน: จัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ที่ให้ความรู้เกี่ยวกับจุลินทรีย์และการใช้งานในด้านต่างๆ เพื่อให้คนในชุมชนเข้าใจและนำไปปรับใช้ได้จริง

• การอบรมและพัฒนาบุคลากร: จัดอบรมเชิงปฏิบัติการให้กับสมาชิกในชุมชน เพื่อพัฒนาทักษะและความรู้ในการเพาะเลี้ยงและใช้งานจุลินทรีย์อย่างถูกวิธี สร้างผลิตผล ผลิตภัณฑ์ ลด รายจ่ายเพิ่มรายได้ สร้างมูลค่าเพิ่ม ควบคู่สอดคล้องกับการจัดการ ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมระบบนิเวศที่ยั่งยืน 

• เครือข่ายความร่วมมือ: สร้างเครือข่ายระหว่างชุมชน ภาครัฐ และภาคเอกชน เพื่อแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ เทคโนโลยี และช่องทางการตลาดที่เกี่ยวข้องกับผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์

….. การริเร่ม ลงมือก้าวเดิน ต้องเน้นกระบวนการสร้างคนจากฐานครัวเรือน สร้างระบบ กลุ่ม เครือข่าย ให้สามารถขับเคลื่อน กลไก 3 ด้าน สังคม เศรษฐกิจและสิ่งแวดล้อม โดยเน้นเชิงคุณภาพและรูปธรรม มากกว่า ปริมาณ …

การนำยุทธศาสตร์ "เมืองจุลินทรีย์" มาใช้จะช่วยให้ระดับปัจเจก ครัวเรือน ชุมชนสามารถพัฒนาไปสู่ความยั่งยืนได้ครบทุกมิติ ตั้งแต่การดูแลสิ่งแวดล้อม การสร้างรายได้ ไปจนถึงการสร้างสังคมแห่งการเรียนรู้  สู่ชุมชนเข้มแข็ง สังคมที่ดี “มีความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม ”  ดร.กฤษณ์ พงษ์เทพิน ประธาน เมืองจุลินทรีย์ กล่าว …