คพ.เตรียมตรวจซ้ำสารหนูแม่น้ำสาละวิน รองนายกฯสุชาติ สั่งเร่งแก้ไขปัญหา ทั้งแม่น้ำกก แม่น้ำสาย แม่น้ำโขง และแม่น้ำสาละวิน

คพ.ตรวจเบื้องต้น พบสารหนูในแม่น้ำสาละวิน แต่ไม่เกินค่ามาตรฐาน วางแผนตรวจซ้ำ เก็บตัวอย่างเข้าห้องปฏิบัติการสิ่งแวดล้อม ประสาน GISTDA ใช้ดาวเทียมตรวจแหล่งที่มาสารหนู รองนายกฯ สุชาติ รุกแก้ไขปัญหาทั้งแม่น้ำกก แม่น้าสาย แม่น้ำโขง และแม่น้ำสาละวิน เร่งประสานทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องร่วมทำความเข้าใจ – แก้ไขปัญหาให้พี่น้องประชาชน

นายสุรินทร์ วรกิจธำรง อธิบดีกรมควบคุมมลพิษ (คพ.) เปิดเผยว่า จากปัญหาความกังวลของพี่น้องประชาชนเรื่องการปนเปื้อนสารหนูในแม่น้ำสาละวิน ซึ่งรัฐบาลได้มีข้อสั่งการและติดตามการแก้ไขปัญหาอย่างใกล้ชิด โดย คพ.ได้ลงพื้นที่ตรวจคุณภาพน้ำในแม่น้ำสาละวินครอบคลุมฝั่งประเทศไทย และตรวจสอบระบบประปาภูเขา จำนวน 8 จุด ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ทำความเข้าใจกับพี่น้องประชาชนและผู้นำท้องถิ่น ในพื้นที่ในหมู่บ้าน เมื่อวันที่ 5-6 พฤศจิกายน ที่ผ่านมา โดยทดสอบการปนเปื้อนสารหนูด้วยชุดทดสอบภาคสนามอย่างง่าย (Test Kit) ในน้ำสาละวินและประปาภูเขา และได้ทำการเปรียบเทียบผลหลังการแกว่งสารส้มรอให้ตกตะกอน พบว่าปริมาณสารหนูมีค่าลดลง 

นายสุรินทร์  กล่าวว่า ผลการตรวจ 

จุดที่ 1. SA01 บ้านท่าตาฝั่ง ต.แม่ยวม อ.แม่สะเรียง พบสารหนู ความเข้มข้น 0.01 มิลลิกรัม/ลิตร (มก./ล.) หลังแกว่งสารส้มและรอให้ตกตะกอน ความเข้มข้น 0.005 มก./ล.

 จุดที่ 2. SA02 รอยต่อระหว่างพื้นที่อำเภอสบเมยและอำเภอแม่สะเรียง พบสารหนู ความเข้มข้น 0.01 มก./ล. หลังแกว่งสารส้มและรอให้ตกตะกอน ความเข้มข้น 0.005 มก./ล.

 จุดที่ 3. SA03 ท่าเรือหมู่บ้านแม่สามแลบ ต.แม่สามแลบ อ.สบเมย พบสารหนู ความเข้มข้น 0.01 มก./ล.

 จุดที่ 4. SA04 หย่อมบ้านปู่ทา ม.6 ต.แม่สามแลบ อ.สบเมย พบสารหนู ความเข้มข้น 0.005 มก./ล.

จุดที่ 5. SA05 หย่อมบ้านพะละอึ ม.4 ต.แม่สามแลบ อ.สบเมย พบสารหนู ความเข้มข้น 0.005 มก./ล.

จุดที่ 6. SA06 บ้านสบเมย (ฝั่งแม่น้ำสาละวิน) ต.แม่สามแลบ อ.สบเมย พบสารหนู ความเข้มข้น 0.01 มก./ล.

จุดที่ 7. SA07 บ้านสบเมย (ฝั่งแม่น้ำเมย) ต.แม่สามแลบ อ.สบเมย ไม่พบพบสารหนู

จุดที่ 8. SA08 ประปาภูเขาห้วยแม่อมลิ บ้านแม่สามแลบ ต.แม่สามแลบ อ.สบเมย ไม่พบพบสารหนู

สรุปผลการตรวจเบื้องต้นด้วยชุดทดสอบภาคสนามอย่างง่าย (Test Kit)  พบสารหนูในบางจุดแต่ไม่เกินค่ามาตรฐาน ทั้งนี้ เมื่อนำผลเทียบเคียงกับการตรวจด้วยเครื่อง ICP-OES จากสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์สุขภาพ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ที่ตรวจวัดเมื่อช่วงเดือนกันยายน 2568 จำนวน 3 จุด ที่มีค่าสูง 0.05 มก./ล. อาจเกิดจากช่วงฤดูกาลและปริมาณน้ำที่เปลี่ยนไป จากผลการตรวจที่ได้ คพ. ร่วมกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ทำความเข้าใจกับผู้นำท้องถิ่นและพี่น้องประชาชนทั้งกลุ่มที่ใช้น้ำโดยตรงจากแพ กลุ่มที่ใช้น้ำประปาภูเขา ครอบคลุมทุกพื้นที่ และ คพ. จะกำหนดจุดพร้อมเก็บตัวอย่างคุณภาพน้ำและตะกอนดินส่งตรวจในห้องปฏิบัติการ เพื่อตรวจสารหนูและโลหะหนักอื่นๆ ตามหลักวิชาการต่อไป

นายสุรินทร์กล่าวอีกว่าจากปัญหาดังกล่าวนายสุชาติรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้มีความห่วงใยประชาชนและได้มีการกำหนดให้มีการประชุมคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำผิวดินเพื่อแก้ไขปัญหาสารหนูและโลหะหนักให้ครอบคลุมทั้งในส่วนของแม่น้ำกกและลำน้ำสาขา รวมไปถึงในแม่น้ำสาละวิน โดยจะเป็นประธานในการประชุมฯในวันที่ 13 พฤศจิกายน 2568 นี้ เพื่อเร่งรัดการแก้ไขปัญหาทั้งในเรื่องของปัญหาแหล่งน้ำ การบริโภคสัตว์น้ำ การเพาะปลูกพืชในพื้นที่ รวมทั้งการเฝ้าระวังดูแลสุขภาพของประชาชน ตลอดจนหารือในเรื่องของปัญหามลพิษทางน้ำข้ามแดนต่อไป ส่วนการหาที่มาของการปนเปื้อนสารหนูและโลหะหนักจากต้นทาง ได้ประสานสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) หรือ GISTDA ช่วยตรวจสอบภาพถ่ายดาวเทียมในพื้นที่แม่น้ำสาละวินเพื่อนำมาวิเคราะห์หาสาเหตุและแนวทางแก้ปัญหาต่อไป

ต้องขอขอบคุณอาจารย์ องค์กรภาคประชาชน สื่อมวลชน และทุกภาคส่วน ที่ร่วมติดตามและสื่อสารปัญหามลพิษและปัญหาสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ต่าง ๆ มายัง คพ. ทำให้เรารับรู้ปัญหาในพื้นที่ ซึ่งจะนำมาช่วยกันแก้ไขปัญหามลพิษและแก้ไขปัญหาให้กับพี่น้องประชาชน และเรายังจะขอความร่วมมือทุกภาคส่วนร่วมให้ข้อเสนอแนะเพื่อมาสู่การป้องกันและแก้ไขปัญหามลพิษร่วมกัน นายสุรินทร์ กล่าว